Jak dbać o układ oddechowy?

Głównym zadaniem układu oddechowego człowieka jest wymiana tlenu i dwutlenku węgla między organizmem a środowiskiem zewnętrznym. Centrum działań układu oddechowego stanowią płuca, które odpowiadają za sprawne przeprowadzenie tej operacji. Z czego składa się układ oddechowy człowieka i jakie ma zadania? Jak chronić układ oddechowy?

Z czego składa się układ oddechowy człowieka?

Układ oddechowy człowieka tworzą górne i dolne drogi oddechowe, a także główny narząd oddechowy, czyli płuca. Do górnych dróg oddechowych zaliczamy: jamę nosową, gardło i przedsionek krtani. Dolne drogi oddechowe to: krtań, tchawica, oskrzela i wewnątrzpłucne drzewo oskrzelowe. Sama jama nosowa jest podzielona na dwie części – kostną i chrzęstną – które są oddzielone od siebie za pomocą przegrody nosowej. Przedsionek krtani razem z kieszonkami krtaniowymi zalicza się do górnej części układu oddechowego, natomiast fałdy głosowe to dolna część dróg oddechowych.

Pracę układu oddechowego wspomaga przepona. To mięsień płaski, który oddziela klatkę piersiową od jamy brzusznej. Ruchy przepony można zauważyć podczas wykonywania wdechów i wydechów. Wtedy też zmienia się objętość klatki piersiowej w taki sposób, by była w stanie pomieścić odpowiednią ilość powietrza lub je usunąć.

Jakie role odgrywa układ oddechowy człowieka?

Poszczególne elementy układu oddechowego człowieka są odpowiedzialne za różne funkcje związane z prawidłowym funkcjonowaniem organizmu. Najważniejszą rolą należącej do układu oddechowego jamy nosowej jest ogrzanie, oczyszczenie i nawilżenie wdychanego powietrza. Do jamy nosowej należą zatoki, które wyrównują różnice ciśnień występujące podczas oddychania, a dodatkowo chronią mózgoczaszkę przed urazami mechanicznymi.

Kolejny element układu oddechowego to gardło. Jakie są jego funkcje?

• Gardłem pokarm wędruje do dalszych części układu trawiennego.
• Tylna część gardła chroni przed zachłyśnięciem się pokarmem.
• W gardle znajduje się pierścień chłonny, w którym namnażają się limfocyty i przeciwciała stanowiące naturalną ochronę immunologiczną organizmu.
• Gardło uczestniczy w procesie mówienia.

Krtań, podobnie jak gardło, zapobiega zachłyśnięciu się podczas przełykania śliny lub pokarmu. Mięśnie krtani są również odpowiedzialne za wydawanie dźwięków.

Kolejnym elementem układu oddechowego jest tchawica. Mięśnie, z których się składa, są w stanie usuwać śluz z oskrzeli np. gdy dojdzie do infekcji. Rolą oskrzeli i oskrzelików jest dostarczanie powietrza do wszystkich pęcherzyków płucnych. Natomiast płuca – główny element układu oddechowego człowieka – umożliwiają oddychanie, a więc pobieranie z otoczenia tlenu i odprowadzanie z organizmu dwutlenku węgla.

Jak chronić układ oddechowy?

O układ oddechowy można dbać na różne sposoby. Bardzo ważna jest profilaktyka, która może wspomóc jego funkcjonowanie. Jak chronić układ oddechowy?

• Jeśli palisz, postaraj się rzucić

Regularne palenie papierosów to prosta droga do rozwoju śmiertelnej choroby, jaką jest rak płuc, ale to nie wszystko. Palenie tytoniu może powodować również szereg innych schorzeń, jak np. zwłóknienie płuc lub astmę. Substancje wdychane razem z dymem papierosowym mogą nie tylko uszkadzać płuca, ale też prowadzić do powstawania różnego rodzaju stanów zapalnych i utrudniać oddychanie.

• Stosuj suplementację

Suplementy stanowią naturalne uzupełnienie codziennej diety. Po preparaty z ekstraktem soku z owoców czarnego bzu, jak np. Sambucol, warto sięgać szczególnie jesienią i zimą, czyli w czasie, kiedy obserwuje się wyraźny wzrost zachorowań. Owoce czarnego bzu korzystnie wpływają na wsparcie odporności, a tym samym chronią również układ oddechowy, który jest szczególnie narażony na infekcje.

• Postaw na aktywność fizyczną

Regularna aktywność fizyczna to prosty sposób na zwiększenie wydolności płuc. W trakcie treningu płuca o wiele aktywniej dostarczają tlen do mięśni niż podczas spoczynku. Podobnie jest z dwutlenkiem węgla, który w trakcie treningu jest wydalany z większą intensywnością. Tym samym dzięki ćwiczeniom można mieć nie tylko zgrabną sylwetkę, lecz także zdrowe płuca.

• Popraw jakość powietrza w domu

Jakość powietrza, którym oddychamy w domu, często pozostawia wiele do życzenia. Jak chronić układ oddechowy przed złej jakości powietrzem? Przede wszystkim warto zadbać o regularne wietrzenie pomieszczeń i utrzymywanie domu w czystości (chodzi tu głównie o systematyczne odkurzanie mebli i podłóg). Warto również zaopatrzyć się w oczyszczacz i nawilżacz powietrza. Dzięki tym urządzeniom powietrze w domu zdecydowanie się poprawi.

Bibliografia:

• https://www.przychodniasynexus.pl/uklad-oddechowy-czlowieka-budowa-i-funkcje-choroby/ (dostęp: 28.02.23)
• https://www.medonet.pl/zdrowie,uklad-oddechowy—budowa–funkcje–objawy-chorobowe,artykul,1726742.html (dostęp: 28.02.23)
• https://www.brandvital.eu/uklad-oddechowy/jak-dbac-o-uklad-oddechowy-postaw-na-profilaktyke/ (dostęp: 28.02.23)
• https://zpe.gov.pl/a/profilaktyka-chorob-ukladu-oddechowego/DNN5ltUvz (dostęp: 28.02.23)