Alergia czy przeziębienie – jak odróżnić infekcję od alergii?

Objawy alergii i przeziębienia u wielu osób wyglądają podobnie. Obejmują bowiem złe samopoczucie, wodnisty katar, a także ból głowy czy podrażnienie śluzówek nosa i gardła. W jaki sposób odróżnić więc infekcję wirusową od symptomów uczulenia? Kiedy udać się na testy alergiczne, a kiedy do lekarza rodzinnego? Poznaj najważniejsze informacje o różnicach dzielących omawiane dolegliwości i sprawdź, w jaki sposób rozpoznać alergię i przeziębienie.

Jak odróżnić alergię od przeziębienia? Przyjrzyj się przyczynom objawów

Alergię od przeziębienia różni przede wszystkim podłoże powstania objawów. I choć w obu przypadkach symptomy spowodowane są reakcją układu immunologicznego, to czynnik wywołujący kaskadę odpowiedzi odpornościowej jest inny w alergii i w infekcji. W pierwszym przypadku do powstania dokuczliwych objawów dochodzi po kontakcie z alergenem – pyłkiem, pokarmem, substancją – na którą organizm jest uczulony, a w drugim – symptomy przeziębienia występują zwykle po kontakcie z wirusem.

W przebiegu alergii nadmierna reakcja na czynnik uczulający jest reakcją patologiczną – u zdrowych osób po kontakcie z pyłkami, konkretnym pokarmem lub inną substancją nie występują niepokojące objawy. Katar, zaczerwienienie i łzawienie oczu, kichanie czy obrzęk śluzówek są u pacjentów z alergią powiązane z aktywowaniem konkretnych przeciwciał i produkcją histaminy – hormonu odpowiedzialnego za powstawanie w organizmie stanu zapalnego oraz odczynu alergicznego. Z kolei układ immunologiczny po kontakcie z wirusem uruchamia konkretne objawy w celu zwalczenia patogenu z organizmu – poprzez podniesienie temperatury ciała, zwiększenie produkcji śluzu (potocznie – pojawienie się kataru) czy kaszel, nasz system odpornościowy chce „pozbyć się” intruza, tworząc dla niego niekorzystne warunki.

Katar alergiczny czy przeziębienie? Jak odróżnić katar alergiczny od przeziębienia?

Najbardziej problematycznym objawem, jeśli chodzi o różnicowanie przeziębienia i alergii, jest katar. Pojawia się on w przebiegu obu dolegliwości i na początku jest podobny – wodnisty, przezroczysty, „cieknący”, trudny do opanowania (w nomenklaturze medycznej określa się go jako „surowiczy”). Natomiast później w przypadku przeziębienia przeistacza się on w katar bardziej gęsty – zmienia również barwę na żółto-zieloną i jest nieprzejrzysty. Przy alergii z kolei katar pozostaje taki sam – wodnisty i przezroczysty.

W obu przypadkach jednak katar może prowadzić do zaburzenia węchu, a także do uczucia zatkanego nosa – niemniej, by różnicować ten objaw, kluczowa jest obserwacja koloru i konsystencji kataru.

Alergia a przeziębienie – postępowanie i inne okoliczności występowania objawów

Przy różnicowaniu alergii i przeziębienia warto dodatkowo zwrócić uwagę na następujące kwestie:

• okoliczności występowania objawów – przy alergii symptomy pojawiają się bezpośrednio po styczności z alergenem (w przypadku alergii wziewnej – zazwyczaj wiosną i latem), natomiast infekcje wirusowe rozwijają się w większości przypadków w okresie jesienno-zimowym;
• przeziębieniu i grypie często towarzyszy kaszel – przeradzający się z suchego w mokry (produktywny). Kaszel w alergii – jeśli już się pojawia – zwykle jest nieproduktywny, suchy i męczący;
• w przypadku alergii często pacjent skarży się na opuchliznę oczu, ich zaczerwienienie oraz łzawienie – w przeziębieniu objaw ten pojawia się rzadko;
• przeziębienie czy inna infekcja wirusowa, typowa dla okresu jesienno-zimowego, utrzymuje się zazwyczaj około 7 dni, natomiast alergia trwa tak długo, jak długo dana osoba pozostaje w ekspozycji na czynnik drażniący.

W przypadku, w którym dana osoba ma duży problem z rozpoznaniem kataru wywołanego przeziębieniem lub objawów alergii, zdecydowanie powinna zgłosić się do lekarza. Dokładny wywiad, badanie przedmiotowe (osłuchanie pacjenta, pomiar ciśnienia, skontrolowanie stanu śluzówek) pozwolą na postawienie diagnozy lub na skierowanie na dalsze badania diagnostyczne.

Jasną odpowiedź na pytanie dotyczące tego, czy konkretne objawy to przeziębienie, czy może alergia, dadzą testy uczuleniowe. Jeśli osoba zmagająca się z nawracającymi katarem, łzawieniem, swędzeniem oczu i gardła nigdy nie wykonywała takich badań, to zdecydowanie powinna się na nie zdecydować. Testy alergiczne wykażą nie tylko obecność uczulenia, ale również pomogą stwierdzić, jakie czynniki konkretnie wywołują patologiczną reakcję organizmu. To z kolei pozwala dobrać odpowiednie leki i – jeśli jest to możliwe – zastosować terapię odczulającą, podnoszącą komfort codziennego funkcjonowania pacjenta.

Źródła:

1. Dr n. med. G. Durska, Jak odróżnić katar i przeziębienie od alergii? [w:] Medycyna Praktyczna, 11.09.2012
2. Lipiec, P. Rapiejko, Alergia czy przeziębienie – temat wciąż aktualny [w:] Alergoprofil 2021, vol. 17, nr 3
3. Paszkowski, Alergia pyłkowa [w:] Borgis – Medycyna Rodzinna 2/1999
4. Dr hab. n. med. A. J. Sybilski, Alergiczny nieżyt nosa – diagnostyka i terapia [w:] Medycyna po Dyplomie 10/2017
5. Korzeniowski, Infekcje górnych dróg oddechowych u powracających z podróży [w:] Forum Medycyny Rodzinnej 2018, tom 12, nr 6